Mor çiçekli bir adaçayı çeşididir. Hazirandan ekim ayına kadar çiçeklidir. Güneşli ya da yarı gölge yerleri sever. Sıcağı seven bir bitkidir. Özellikle rüzgardan korunan yerlerde üretimin yapılması önerilmektedir. Şifalı bitkiler içerisinde çok önemli bir yere sahip olan adaçayı, oldukça faydalı ve çok tüketilen bir bitkidir. Uzun yıllardan beri hem gıda olarak hem de sağlığa faydası bakımından kullanımı geniş kitlelere ulaşmış bir bitki türüdür. Yumuşak ve tatlı bir tadı olan adaçayının kurutulmuş yaprakları yıl boyu kullanılabilir. Yine bu yaprakların öğütülerek toz haline getirilmiş şekli de tüketilebilmektedir. Binlerce yıllık bir geçmişe sahip olan adaçayı Akdeniz’e kıyısı olan tüm ülkelerde yetişmektedir, ülkemizde ise daha çok Akdeniz bölgesinde yetişmektedir.

Salvia Nemorossa Cordana – Adaçayı

Adaçayı 60, nadiren 100 cm boyunda, yarı çalımsı, saçak köklü bir bitkidir. Toprak üstü sapları da çok dallanır. Uzun bir sapı bulunan yapraklar uzun yumurta şeklinden dar eliptik şekle kadar değişir. Temele doğru daralır ve genellikle temelde 2 yaprakçık daha bulunur. Yaprakların uzunluğu 10 cm, genişliği 5 cm kadar olabilir. Özellikle genç gelişme evresinde yapraklar beyazımsı griden gümüş rengine kadar değişen renkte ve tüylüdür. Bu tip tüylü olması, bu bitkinin kurak bölgelere adapte olduğunu göstermektedir. Genellikle yaprak kenarları çok az derinlikte dişlidir. Büyüteç altında yaprak alt yüzeyinde yaprak damarlarının belirli olduğu görülür. Adaçayından çiçek salkımı, başak ekseninde 4 – 8 çiçek kümesini içeren bir çiçek başak şeklindedir. Başaktaki her çiçek kümesinde ise 6 – 8 çiçek bulunmaktadır. Her çiçekte uzun dişli çan şeklinde üzeri damarlı ve halımsı tüylü çanak yapraklar ve yine alt ve üst dudakları bulunan taç yaprakları vardır. Taç yapraklarının rengi viyole, nadir olarak beyazdır. Çiçeklerde bitkinin diğer yeşil aksamı gibi türe has özellikte koku saçarlar. Bitkilerde erkek ve dişi organları içeren çiçekler yanında yalnız dişi organları içerenler de vardır. Diğerlerin aksine adaçaylarında iki erkek organ bulunur. Adaçayının meyvesi hemen hemen yuvarlak bir şekilde olup 2-3 mm uzunlukta, 2 mm genişlikte ve kalınlıktadır. Meyvenin üzeri noktalı olup, koyu kahverenginden siyaha kadar rengi değişir. Meyvede küçük beyaz renkli hilium bulunmaktadır.

İklim ve Toprak İstekleri
Adaçayı sıcağı seven bir bitkidir. Özellikle rüzgarlardan korunan yerlerde üretimin yapılması önerilmektedir. Ancak kış soğuklarını ılıman iklim bölgelerinde dahi fazla zarar görmeden yaşayabilir. Adaçayı genç gelişme devresinde yüksek oranda rutubete gereksinim duyar. Ancak daha sonraki büyüme devresinde kuraklığa çok dayanıklı bir bitkidir. Adaçayı özellikle kurak toprakları tercih eder. Kireççe zengin kumlu-tınlı ve tınlı-kumlu topraklarda iyi bir şekilde kültürü yapılabilir.

Adaçayının Faydaları Nelerdir?

Menopoz ve Adet İçin Faydalı: Menopoz döneminde östrojen eksikliğinden oluşan hormonal dengesizlikleri düzenler. Adaçayının içeriğindeki bileşikler östrojen özelliklere sahiptir ve bu sayede menopoz döneminde yaşanan aşırı terleme, sıcak basmaları ve sinirlenmeleri yatıştırmaya yardımcı olur. Aynı zamanda adet düzensizliğine, adet sancılarına ve adetten kesilme sorunlarına yardımcı olur.
Sindirim Sistemi İçin Faydalı: Adaçayı içerdiği rosmarinik asit sayesinde mide ve bağırsak spazmlarını önler, ishal ve gastritle savaşır. Sindirim sistemine iyi gelir, mideyi rahatlatır. Bağırsaklarıda oluşabilecek iltihap, enfeksiyon gibi sorunların tedavisinde kullanılabilir.
Kötü Kolestrol ve Diyabete Faydalı: Adaçayı 2-3 hafta boyunca, günde 2 fincan çay olarak tüketildiğinde kolestrol seviyesini yükselterek kötü kolestrole iyi gelir. Yaprakları tip 2 diyabet hastalarına faydalıdır. Karaciğerde depolanan glikoz salınımını düzenler ve tip 2 diyabetinin oluşumunun önüne geçebilir. Karaciğeri temizler.
Kanserle Savaşır: İçerdiği karnosol, kuersetin ve rosmanirik asit gibi güçlü antioksidanlar sayesinde kanser hücrelerinin büyümesini engeller ve ağız kanseri, cilt kanseri, meme kanseri, karaciğer kanseri, servisk kanserine karşı savaşır.
Kemiklere İyi Gelir: İçeriğinde bulunan K vitamini, kemik yoğunluğunu korumada gereklidir. Adaçayını günlük beslenme rutininize dahil ederek kemik incelme ve kırılmalarının önüne geçebilirsiniz.
Cilde İyi Gelir: Antibakteriyel özelliğiyle, adaçayı içeren kremler egzama, sedef hastalığı ve akne gibi cilt sorunlarında yardımcıdır. Ciltteki yaşlanma belirtilerinin giderilmesinde yardımcı olur.
Ağız ve Diş Eti Hastalıklarına İyi Gelir: Antimikrobiyal özelliğe sahip olan adaçayı, boğaz enfeksiyonları, diş apseleri, diş eti enfeksiyonları ve ağız yaralarının hızlı iyileşmesini sağlar. Demlenmiş ve soğutulmuş adaçayı ile günlük ağız gargaranızı yaparak boğaz ağrılarından kurtulabilirsiniz. Her gargaradan sonra 1 saat hiçbir şey yiyip içilmemesi gerekir. Adaçayının aynı zamanda dişleri beyazlatma özelliği de vardır.