Evlerimizin küçük renkli bitkisi, ev hanımlarının göz bebeği Afrika menekşesi koyu yeşil ve tüylü yapraklara sahip, rengarenk çiçekleri ile salonları süsleyen bir bitkidir. Ev hanımları tarafından bazen mutfak cam kenarlarında, bazen de salonlardaki dantel serilmiş fiskos masalarının üstüne renk renk dizilirler. Yerleştirildikleri mekanlara renkleriyle ve desenleri ile ayrı bir güzellik katarlar. Özellikle anneler gününde annelere hediye edilecek güzel bir bitkidir. Saksı bitkisi olarak yetiştirilen afrika menekşesi Kenya ve Tanzanya dağlarında keşfedilmiş olup, çiçek familyası Gesneriaceae cinsi Saintpaulia’dır. Çiçekleri mavi ve mor renkli olmakla beraber beyaz, kırmızı, pembe ve iki renk açan çeşitleri de bulunmaktadır. Ayrıca çiçeklerinin katmerli, yalın kat ve kenarları dantel desenli olanları mevcuttur. Uzun süre çiçekli kalmaları, çiçeklerinin gösterişli olması ve yılın her mevsiminde çiçekli bulunmaları nedeniyle çok tercih edilen bir salon bitkisidir. Bitkinin bakım çalışmaları ve iklim istekleri ise şöyledir. Afrika menekşesinin saksı değişim zamanı bitkinin köklerinin saksı içerisini tamamen kapladığında yapılmalıdır. Şubat mart aylarında bitki uyanmadan saksısı kontrol edilmelidir. Bu dönemde kökleri saksıyı kaplamış ise değişim yapılmalıdır. Yeni kullanılacak olan saksı eskisinden çapı 1 – 2 cm büyük olması idealdir. Büyük saksıya dikilirse bitki kök gelişimini tamamlamadan çiçek açmaz. Bitki harcı olarak torf kullanılabilir ancak içerisine bir miktar perlit katılarak harcın su tutma kapasitesi artırılabilir.

Afrika Menekşesinin Bakımı

Gübreleme: Afrika menekşesi çok fazla gübre isteyen bir çiçek değildir. Kullanılacak olan gübrenin eşit oranlarda azot, fosfor, potasyum ve az miktarlarda Mg – iz elementleri içermelidir.
Sulama: Sulama suyu oda sıcaklığında olmalıdır. Soğuk suyu hiç sevmez. Sulamada musluk suyu kullanılacaksa su 1 – 2 saat dinlendirildikten sonra kullanılmalıdır. En ideal sulama yöntemi bir kap içerisine su doldurulup bitkiyi kök boğazına kadar o kaba daldırılarak sulamaktır. Bu işlem yapılırken yapraklarına ve özellikle çiçeklerine su değmemelidir.
Sıcaklık – Işık: Bitkinin bulunduğu ortam sıcaklığı 20 ⁰C ile 22 ⁰C arasında olursa en ideal gelişimini gösterir. Yüksek sıcaklıklarda bitkinin çiçekleri ve yaprakları küçülür ve formu bozulur. Kışın ışık yetersizliğine karşı bitki pencere önlerine konulmalıdır. Yaz aylarında direkt güneş ışığından uzak tutulmalıdır. Işık miktarı bitkinin iyi gelişmesi için önemli bir faktördür. Bitkinin koyu renkli yapraklı türleri açık renkli yapraklılara göre daha fazla ışık isterler. Sabah saatlerinde cam kenarında ışık alması sağlanabilir ancak öğlen güneşinden korunmalıdır. Yarı gölge bir ortamı sever.
Afrika Menekşesinin Çoğaltılması: Bitkinin yaprakları kullanılarak üretilmesi sağlanır. Su dolu bir pet bardak içerisine bitkiden alınan yapraklar yerleştirilerek öncelikle köklenmesi sağlanır. Köklenmesini yapmış olan yapraklar daha sonra hazırlanmış olan saksılara dikilir. Bu çoğaltma yöntemi ile fire oranı çok azdır. Bir başka yöntem yaprakların direk hazırlanmış olan saksıya dikilmesidir. Bu yöntemde kullanılabilir ancak sulamanın ayarlanamaması sonucu fire oranı çok yüksek olur.
Hastalık ve Zararlıları: Afrika menekşesinin birçok hastalık ve zararlıları vardır. Bitkinin bakımı hassas bir şekilde yapılırsa hastalıklara karşı dayanıklı olur. Hastalanan bitkiyi diğer bitkilerden ayırarak hastalıklı yaprak ve çiçekleri temizlemek gerekir. Bitki hastalıkları; kök çürüklüğü, tomurcuk dökülmesi ve külleme, zararlılar ise akarlar, unlu bitler ile yaprak bitleridir. Sık görülen olumsuzluklardan tomurcuk dökülmesinin nedenleri ise; Bitkinin aşırı sulanması veya susuz bırakılması, Azotlu gübrelerin fazla verilmesi, Doğrudan güneş ışığına ve hava akımına maruz bırakılması, Ani sıcaklık değişimi, düşük sıcaklık veya yüksek sıcaklık.
Akar Zararı: Bitkinin yaprak ve çiçeklerine zarar verir. Yaprakların renksiz kırılgan ve bükülmeler şeklinde kendini belli eder. Çiçek tomurcuklarının açmasını engeller. Akar zararı olan bitkileri diğer bitkilerden ayırarak zararlının yayılması engellenir.
Soğuk Su Zararı: Bitkinin yapraklarında dairesel, açık sarı ve açık yeşil yaprakların üst kısmında görülür. Bu sorun bitkinin sulanmasında kullanılan suyun soğuk olmasından kaynaklanır. Kış aylarında sulama suyunun sıcaklığına dikkat edilmesi gerekir.